پاسخ فعالیت های زیست دهم

 

قسمت اول

 

پاسخ فعاليت ها

 

فصل 1 – زيست شناسي ديروز امروز فردا

 

پاسخ فعاليت‌ها

فعاليت ص ۱۱

س. مجری یک برنامه تلویزیونی گفته است که درست نیست بگوییم «زیست‌شناسان ثابت کرده‌اند که شیر مایعی خوشمزه است». این گفته درست است یا نادرست؟

ج. این گفته درست است، چون یافته‌های علم قطعی نیستند و بنابراین، علم نمی‌تواند چیزی را ثابت کند و به علاوه، خوشمزگی موضوعی حسی، ارزشی و شخصی و انفرادی است و بتابراین، تعیین خوشمزگی در قلمرو علم نیست.

 

فصل 2- گوارش و جذب مواد

پاسخ فعاليت‌ها

 

فعاليت صفحة 26:

نام	اسکلتی (مخطط)	قلبی	صاف
ساختار	سلول‌های استوانه‌اي‌شكل	سلول‌های استوانه‌ای منشعب	سلول‌هاي دوكي‌شكل
عمل	ارادي	غيرارادي	غيرارادي
رنگ	قرمز	قرمز	سفيد- صورتي
تعداد هسته	چندهسته‌اي	چندهسته‌اي	معمولاً تك‌هسته‌اي

 

فعاليت صفحة 27:

    الف) غشاي تخم‌مرغ مانند پردة نيمه‌تراوا عمل مي‌كند و آب درون ني به علت اسمز، بالا مي‌رود.

    ب) درون آب مقطر، تخم‌مرغ متورم مي‌شود و در آب نمك غليظ، چروكيده مي‌گردد. علت، اسمز است.

فعاليت صفحة 30:

    در مري، لاية بيروني از بافت پيوندي سستي تشكيل شده است كه آن را به بافت‌ها و اندام‌هاي اطراف آن، متصل مي‌كند. به جاي مري، در صورت تمايل مي‌توانيد بخشي از روده را مشاهده كنيد.

فعاليت صفحة 33:

    در طراحي اين آزمايش، دانش‌آموزان بايد به اين موضوع توجه كنند كه آنزيم پپسين در دماي ˚ 37 درجه بدن فعاليت مي‌كند و در شرايط آزمايش بايد دما ثابت نگه داشته شود. سفيدة تخم‌مرغ بايد پخته و ريز شود.

 

فعاليت صفحة 34:

    اين آنزيم‌ها به شكل غيرفعال در لوزالمعده ترشح مي‌شوند و بعد در روده فعال مي‌شوند. البته لوزالمعده عامل غيرفعال‌كننده تريپسين هم دارد.

فعاليت صفحة 37:

    در حضور نشاسته لوگول به رنگ آبي درمي‌آيد. در لوله‌اي كه بزاق ريخته شده است، نشاسته به مولكول‌هاي ساده‌تر تبديل مي‌شود و در اثر لوگول تغيير رنگ ديده نمي‌شود.

فعاليت صفحة 40:

    در برگة آزمايش، اين اعداد ثبت شده‌اند:

    تري‌گليسريد كمتر از 200  mg/dl / HDL بيش از 60 mg/dl / LDL كمتر از 130 mg/dl / LDL/HDL كمتر از 3.

    چربي‌هاي اشباع بيشتر در غذاهاي جانوري و چربي‌هاي غيراشباع بيشتر در غذاهاي گياهي و روغن‌هاي گياهي مانند روغن زيتون ديده مي‌شوند. چربي‌هاي اشباع (سير شده) حداكثر تعداد هيدروژن را دارند، اما چربي‌هاي غيراشباع حداقل يك يا دو پيوند دو يا سه‌گانه دارند. چربي‌هاي اشباع موجب افزايش كلسترول LDL در بدن مي‌شوند.

فعاليت صفحة 43:

براي افراد بيش از 20 سال از جدول زير استفاده مي كنند :

وضعيت وزن	BMI
كمبود وزن	كمتر از 18.5
وزن طبيعي	18.5 -24.9
اضافه وزن	29.9-25
چاقي	30 وبيشتر از آن

 

فعاليت صفحة 46:

    طول رودة گوشتخواران كوتاه‌تر از علف‌خواران است. بلندتر بودن طول روده، فرصت بيشتري به آن مي‌دهد تا مواد غذايي موجود در غذاي گياهي را جذب كند.

فصل 3- تبادلات گازي

 

پاسخ فعالیت‌ها

 

فعالیت ص 49

2 ) هنگام دم از انتهای لوله ی بلند داخل ظرف A  و هنگام بازدم از انتهای لوله ی بلند داخل ظرف B  حباب خارج می شود.

3 ) تغییر رنگ در ظرف B مشاهده می شود.

4 ) با گذشت زمان تغییر رنگ در ظرف A نیز مشاهده می شود.

پاسخ به پرسشها :

الف ) انتهای لوله بلند متصل به لوله ی مرکزی داخل مایع ظرف B قرار دارد بنابراین هنگام دم مایع بر اثر مکش ایجاد شده وارد این لوله می شودو هوا از لوله ی کوتاه متصل به لوله ی مرکزی وارد می شود. البته این هوا از خارج از طریق لوله بلند ظرف A وارد این ظرف می شود. هنگام بازدم هوای ظرف A راهی برای خروج ندارد پس هوای زیادی وارد این ظرف نمی شود.در حالیکه هوا از طریق لوله ی بلند وارد مایع ظرف B شده و در نهایت به وسیله ی لوله ی کوتاه ظرف B خارج می شود

ب ) در ظرف مربوط به لولهی هوای بازدمی ( ظرف B ) که حباب های هوا از آن خارج می شوند.

ج ) بله هوای بازدمی به ظرف A نیز وارد می شود البته به مقدار کم این هوا مستقیما وارد مایع نمی شود و تنها با سطح آن تماس می یابد در نتیجه تغییر رنگ کندتر و به صورت تدریجی انجام می شود.

 

فعالیت ص 57

1- عدد حاصل ظرفیت واقعی را نشان نمی دهد زیرا همیشه بین نیم تا یک لیتر هوا در شش ها باقی می ماند.

2- کافی است با اندکی تمرین از طریق لوله عمل دم ( به تنهایی ) انجام داده شود . بدیهی است که عمل بازدم نیز معادل دم خواهد بود.

 

فصل 4- گردش مواد در بدن

پاسخ فعاليت‌ها

فعاليت صفحة 66: تشريح قلب گوسفند

    نشانه‌هاي سطح پشتي:   - حالت برآمده دارد (محدب).

                 - رگ هاي آكليلي (كرونر) در آن، حالت اُريب است.

                 - در اين سطح، بيشتر سرخرگ‌ها ديده مي‌شوند.

    نشانه‌هاي سطح شكمي:   - حالت صاف يا تخت دارد.

                 - رگ اكليلي در آن، حالت عمودي دارد.

                 - در اين سطح، بيشتر سياهرگ‌ها ديده مي‌شوند.

    تشخيص سمت چپ و راست قلب: 

1. قرار دادن سطح پشتي روي سينه و سطح شكمي به سمت جلو- در اين حالت چپ و راست قلب مطابق دست‌هاي چپ و راست است.

2. سمت چپ قلب ضخامت بيشتري دارد و با لمس كردن، ديوارة آن را مي‌توان تشخيص داد.

3. با وارد كردن سوند به داخل سرخرگ‌ها و ادامة آن، كه به كدام حفرة قلب وارد مي‌شود. از سرخرگ  آئورت سوند به سمت بطن چپ و از سرخرگ شش سوند به سمت راست قلب، هدايت مي‌شود.

- علت قطور بودن بطن چپ به وظيفة آن برمي‌گردد كه با انقباض آن خون به تمام بدن فرستاده مي‌شود و اين عمل مستلزم ماهيچه‌اي قوي و قطور است.

- رگ‌هاي كرونر (آكليلي) در جلو و عقب متفاوت‌اند. در جلو حالت مورب و در عقب عمودي هستند.

- ديوارة سياهرگ‌ها ضخامت كمتري دارند ولي ديوارة سرخرگ‌ها ضخامت بيشتري دارند. اگر سرخرگ‌ها را با انگشت فشار دهيم و رها كنيم دوباره به حالت اول برمي‌گردند ولي ديوارة سياهرگ‌ها روي هم خوابيده است.

فعاليت صفحة 69: بالاي صفحه  

1. اهميت اين فاصلة زماني در اين است كه فرصت كافي براي پر شدن بطن‌ها وجود داشته باشد. در اين فاصله خون از دهليزها وارد بطن‌ها مي‌شود و بطن‌ها با خون پر مي‌شوند.
2. چون بطن‌ها خون را به سمت بالا و به درون سرخرگ‌ها مي فرستند براي تخلية كامل بطن بهتر است انقباض از پايين شروع و به سمت بالا ادامه يابد.

فعاليت صفحة 69: پايين صفحه

                               سيني        دهليزي بطني

         الف) در مرحلة استراحت عمومي        بسته            باز

                 انقباض دهليزي         بسته            باز  

                 انقباض بطني      باز           بسته  

         ب) زمان يك چرخه (يك ضربان)     8/0 = 4/0 + 1/0 + 3/0

                                                     75 = 8/0 ÷ ثانيه 60 = 1 دقيقه   

         پ)

1. وقتي كه فشار بطن از آئورت بيشتر شود، فشار بطن 7/6 است، فشار آئورت 6/10 است در اين حالت دريچه‌هاي سينه، بسته هستند. با افزايش فشار بطن چپ از 7/6 به 3/17 در اين فاصله فشار بطن از آئورت بيشتر مي‌شود و خون به درون آئورت جريان پيدا مي‌كند. پس جواب بين 2/0 تا 3/0 ثانيه است.

2. وقتي فشار بطن از دهليزها بيشتر است، در دو رديف اول، فشار دهليز بيشتر از بطن است ولي در فاصله 1/0 تا 2/0 كه فشار بطن از 7/0 به 7/6 مي‌رود، فشار بطن از دهليز بيشتر و دريچه‌هاي دهليزي بطن بسته مي‌شوند و در ادامه نيز چون فشار بطن‌ها از دهليزها بيشتر است اين دريچه‌ها بسته هستند، يعني از 2/0 بسته مي‌شوند و تا انتهاي 4/0 بسته هستند.

3. وقتي كه فشار آئورت از بطن بيشتر باشد، سيني‌ها بسته‌اند و وقتي فشار بطن از دهليز بيشتر باشد دو بسته مي‌شود كه اين حالت در زمان‌هاي 2/0 و 4/0 هر دو نوع دريچه بسته هستند.           

فعاليت صفحة 70: پايين صفحه

                       ml= cc 5000 = Lit 5

                 برون‌ده قلب = حجم ضربه‌اي * تعداد ضربان قلب در دقيقه

                           5000 = حجم ضربه‌اي * 75

                           

                 يعني در هر ضربان حدود 66 ميلي‌ليتر خون از بطن وارد سرخرگ مي‌شود.

                                   بطن چپ   ¥ آئورت

                                   بطن راست ¥ سرخرگ شش

فعاليت صفحة 73:

    روش اندازه‌گيري فشار خون

    صفحة پيوست به آن اضافه شود.

فعاليت صفحة 74:

    مصرف قهوه يا نسكافه (قهوه آماده) در بيشتر موارد فشار خون را بالا مي‌برد. بنابراين، خوردن زياد آن توصيه نمي‌شود. مقدار كم آن در روز مي‌تواند مفيد باشد.

فعاليت صفحة 75:

    بين شكل و عمل هريك از مويرگ‌ها، رابطة مستقيمي وجود دارد. هرجا لازم باشد مواد زيادي بين مويرگ و اندام مبادله شود منافذ بيشتر و گشادتر به وجود آمده است، مثل مغز استخوان . در اينجا  لازم است سلول‌هاي ساخته شده نيز به مويرگ وارد شوند.

در بعضي قسمت‌ها  مثل مغز ورود مواد بايد به شدت كنترل شود  تا هر ماده‌اي وارد و خارج نشود .اين اندام فقط به اكسيژن و گلوكز نياز دارد بنابراين مويرگ‌هاي پيوسته در آن بوجود آمده است .

در بعضي اندام‌ها مثل روده و كليه نيز منافذ روي مويرگ زياد هستند، ولي اين منافذ كنترل‌شده هستند تا جذب و دفع مواد با كنترل صورت گيرد.

فعاليت صفحة 77:

    در بالة دمي، رگ‌هايي كه خون را به انتهاي باله مي‌برند سرخرگ‌ و آنهايي كه از باله خارج مي‌كنند سياهرگ هستند و چون در ميكروسكوپ مركب، تصوير معكوس است جهت آنها را برعكس مي‌كنيم. اگر از ميكروسكوپ استريو يا تشريحي استفاده مي‌كنيد، تصوير معكوس نيست و آنچه را مي‌بينيد جهت آن صحيح است.

فعاليت صفحة 81: بالاي صفحه

    - براي اينكه بتواند هموگلوبين بيشتري را در خود جاي دهد.

    - براي اينكه بتواند در مواقع لازم خم شود و مثلاً از درون مويرگ‌ها عبور كند. اگر فرو رفته نبود نمي‌توانست به آساني خم شود.

    - هموگلوبين مي‌تواند در آب حل شود. اگر درون گويچه‌هاي قرمز نبودند فشار اسمزي خون بالا مي‌رفت يا هموگلوبين در پلاسما تجزيه و دفع ميشد .

فعاليت صفحة 81: پايين صفحه

    1.       4000تا 10000در ميكروليتر خون                                                              WBC-

                               تا 5 ميليون در ميكروليتر خون                                                                                         RBC-                            

                        در هر ميكروليتر خون 250000                                                     platelet                        

 

    2.        mg/dl    كمتر از 200                                    TG_S-

        mg/dl    كمتر از 200                                                      كلسترول     

        mg/dl     بيشتر از 60                                     HDL

        mg/dl    كمتر از 130                                      LDL

    3.        تعداد  5000 *    mL 1000000 *  Lit 5                        

                 تعداد RBC  در خون  25000000000 =                        

                                                   250000000 = 1 % *

                روزانه تخريب و بايد جايگزين شوند.   

فعاليت صفحة 82:

    گسترش خوني را مي‌توان با استفاده از رنگ‌هاي گيمسا يا ... رنگ‌آميزي كرد.

 

 

فصل 5- تنظيم اسمزي و دفع مواد زائد

 

پاسخ فعاليت ها

توضيح فعاليت صفحة 90

تشريح كليه گوسفند

در بيشتر كليه ها كه چربي هاي اطراف آن جدا شده است ميزناي كنده شده و فقط سرخرگ از كليه آويزان است. اگر چربي ها ي اطراف كليه كنده نشده باشد با احتياط آن ها را جدا كنيد و در بين آنها ميزناي ، سرخرگ و سياهرگ كليوي را تشخيص دهيدمطابق شكل كتاب 

ميزناي از بقيه ضخيم تر است و حالت توپري را از بيرون نشان مي دهد و بافتهاي تشكيل دهنده آن نرم هستند .

سرخرگ ديواره ضخيمي دارد كه با فشار دادن آن دوباره به حالت اول برمي گردد.

سياهرگ ديواره نازكترو روي هم افتاده اي دارند و درون آن گاهي خون ديده مي شود .

بعد از برش طولي و تشخيص بخش قشري و مركزي  ستون هاي كليوي را مشاهده كنيد در زير آن ها رگ هاي بين هرمي در كنار هم قرار گرفته اند كه از روي ضخامت ديواره مي توان سرخرگ يا سياهرگ بودن آن ها را تشخيص داد .اين رگ ها به رگ هاي قوسي و سپس شعاعي متصل مي شوند . با قرار دادن قيچي روي اين رگ ها

و بريدن ستون هاي كليوي هرم هاي كليوي مشخص و قابل شمارش مي شوند. تعداد هرم ها متفاوت و از 12 تا 18 عدد در دو قسمت  كليه ديده مي شوند .

 

فصل 6- از ياخته تا گياه

پاسخ فعاليت ها

فعاليت صفحة 102:

    الف) اين فعاليت به منظور خودارزيابي دانش‌آموزان از آن چيزي است كه دربارة ياختة گياهي، ياد گرفته‌اند. چنين فعاليت‌هايي به يادگيري معنادار و رفع كج‌فهمي‌هاي آنها، كمك مي‌كند. دانش‌آموزان مي‌توانند از مواد متفاوتي، اين مدل را بسازند.

    ب) در بعضي ميوه‌ها، ژله‌اي شدن تيغة مياني به نرم شدن ميوه‌ها و در بعضي ميوه‌ها، سخت شدن به علت چوبي شدن ديواره‌ها، مي‌انجامد.

 

فعاليت صفحة 103:

    در اين فعاليت، دانش‌آموزان واكنش ياخته‌ها را هنگام پلاسموليز و تورژسانس، مشاهده مي‌كنند. در صورتي كه اگر در استفاده از آب معمولي، حالت پلاسموليز، مشاهده شود، به اين معني است كه مقدار نمك‌هاي معدني آب، زياد است. آنها در پيش‌بيني عملكرد ياختة جانوري در محيطي با فشار اسمزي كم، بايد تأثير نبودن ديوارة ياخته‌اي در ياخته‌هاي جانوري را، در نظر داشته باشند.

در طراحي آزمايش، كافي است آنها به اين نكته اشاره كنند كه ياخته‌هاي جانوري را بايد در آب مقطر قرار داد.

در طراحي آزمايش، براي تغيير در اندازه يا وزن بافت، كافي است كه براساس روش علمي گروه تيمار و گواه را تشكيل دهند و اين دو متغير را در محيط‌هاي غليظ و رقيق بررسي كنند.

فعاليت صفحة 104:

 

    برگ كلم بنفش وقتي در آب با درجة طبيعي باشد، معمولاً تغيير چنداني در رنگ آب ايجاد نمي‌كند(كه آن هم به علت برش برگ با چاقوست)، اما جوشاندن آن، كه سبب مرگ ياخته‌ها و تخريب غشاي زيستي مي‌شود، سبب رنگي شدن آب مي‌شود.

 

فعاليت صفحة 105:

    تغيير سبزديسه به رنگ‌ديسه. در زمان‌هاي متفاوت نمونه هاي ميكروسكوپي تهيه و مشاهده كرد.

 

فعاليت صفحة 108:

    هوا هم در سبك شدن اندام گياهي و كاهش مقاومت در برابر جريان‌هاي آبي و هم در تأمين اكسيژن براي ياخته‌هاي گياه، عمل مي‌كند.

 

فعاليت صفحة 110:

    الف) در تهية اين جدول، دانش‌آموزان بايد نقش و ساختار ياخته‌ها را در سامانة بافت زمينه‌اي بنويسند. به عبارتي شباهت‌ها و تفاوت‌ها را در جدول بياورند و آنها را مقايسه كنند.

ب) نقش آب در گياه از مواد ساخته شده، بيشتر است. براي به گردش درآمدن آب در گياه، هميشه حجم عظيمي از آب، تبخير مي‌شود. بنابراين، گياه به آوندهاي چوبي بيشتر از آوندهاي آبكشي، نياز دارد. همچنين، دانش‌آموزان بايد اين را در نظر داشته باشند كه بخش عمدة گياه، توانايي غذاسازي را دارد.

 

 

فعاليت صفحة 112:

    براي مشاهدة ساختار نخستين ريشه و ساقه و مقايسة اين ساختارها در گياهان تك‌لپه و دولپه‌اي، طراحي شده است. آبي متيل، ديواره‌هاي چوبي را به رنگ آبي و كارمن زاجي، ديواره‌هاي سلولزي را به رنگ قرمز درمي‌آورند و به اين ترتيب، محدودة آوندهاي چوبي و آبكشي، مشخص مي‌شود.

 

فعاليت صفحة 115:

    الف) كافي است كه دانش‌آموزان اين سرلاد را از نظر محل قرارگيري و نتيجة فعاليت آنها، باهم مقايسه كنند.

ب) اين پژوهش با كمك آموزشي كه در فعاليت صفحة 112 ديده‌اند، انجام مي‌شود. اين فعاليت در جهت توجه هرچه بيشتر به محيط اطراف و علاقمند شدن به شناسايي گياهان، طراحي شده است.

 

فعاليت صفحة 116:

    هردو فعاليت الف و ب، براي توجه دادن دانش‌آموزان به حفظ محيط‌زيست و ذخاير طبيعي، طراحي شده‌اند. ضمن اينكه زمينه‌هايي براي تمرين پژوهش‌هايي است كه زيست‌شناسان در مقياس بزرگ‌تري، انجام مي‌دهند. قسمت ب در اين فعاليت، به خوبي ميزان يادگيري دانش‌آموزان از آنچه در اين فصل آموخته‌اند را نشان مي‌دهد.

 

فصل 7 – جذب و انتقال مواد در گياهان

پاسخ فعاليت ها

 

فعالیت ص ۱۱۹-

 هر چه ميزان شن بيشتر ، نفوذپذيری بيشتر، زه کشی بيشتر، تهویه بيشتر، مواد غذايي کمتر خواهد بود

هر چه ميزان رس بيشتر ، نفوذپذيری کمتر، زه کشی کمتر، تهويه کمتر، مواد غذايي بيشتر خواهد بود   

مخلوطی از رس وشن برای خاک مناسب است.

 

فعالیت ص ۱۲۱

- این آزمایش به روش های مختلف می‌تواند انجام شود به شرط آن که بر اساس روش علمی استوار باشد. یکی از بهترین روش‌ها کاشت گیاه در محلولهای هیدروپونیک و یا محیط کشت است. این محیط‌های کشت دارای همه عوامل و شرایط مورد نیاز برای رشد است به جز یک عامل. بنابر این میتوان هر نوع تغییر رشد و یا تغییرات ظاهری را به آن نسبت داد. روشهای علمی دیگر نیز میتواند مورد پذیرش قرار گیرد.

 

فعالیت ص ۱۲۹-

 بخش ت) زیرا نوارهای عرضی(شعاعی) مانع از رشد قطری شده ولی مانع افزایش طول نمی‌شود.

 

فعالیت ص ۱۳۰(بالا)

 بخش پ) بله
بخش ت) با توجه به بزرگنمایی میکروسکوپ میدان دید را محاسبه کرده و تعداد روزنه ها را در واحد سطح(معمولا میکرومتر مربع) محاسبه می‌کنیم.

بخش ث)

 

فعالیت ص ۱۳۰ پایین

 ب) در روشنایی روزنه های موجود در آب خالص و ۵/۰ درصد کلرید پتاسیم باز و در محلول ۴ درصد آب نمک بسته اند. روزنه های تیمار تاریکی همگی بسته اند. میزان باز شدن روزنه ها تابع عوامل درونی و بیرونی است و اگر همه شرایط به جز یکی ثابت باشد میتوان نتیجه گرفت که آن متغیر عامل رفتار روزنه هاست. در محلولهای روشنایی میزان باز بودن یا بسته بودن وابسته به غلظت مواد محلول است. بنابر این منفذ روزنه ها در محلول نیم درصد با آب خالص تفاوت دارد.

پ) در بسیاری از گیاهان خشکی روزنه های هوایی در روز باز و در تاریکی تا حدود زیادی بسته می‌شوند که علت آن عملکرد پمپ های پتاسیم و کلر در مجاورت نور و نیز تجمع بعضی قندا در سلولهای نگهبان روزنه است.

پاسخ فعالیت های زیست شناسی وآزمایشگاه 1 ( سال دوم )

پاسخ فعالیت های زیست دوم

فعالیت های فصل اول:

فعالیت 1-1

می توان روزنامه ها را خمیر کرد تا مواد محلول موجود در روزنامه از سلولز – که در آب نامحلول است – جدا شودسپس با استفاده از مواد رنگ زدا رنگ آن را از بین برد و بوسیله الکل و اسیدهای رقیق سلولز را از مواد غیر سلولزی جدا کرد . سپس با کاربرد غلظت های مختلف آنزیم سلولاز پیوند بین مولکول های گلوکز شکسته شده قند حاصل می شود.

استفاده از باکتری های تجزیه کننده سلولز که دارای آنزیم سلولاز می باشد نیز راه دیگر است.

مشکلات : جداسازی سلولز از مواد غیر سلولزی بسیار مشکل است و احتمال دارد هنگام انجام کار آلودگی های میکروبی و غیر میکروبی ایجاد شود . برای رفع این مشکل باید فعالیت تا حد ممکن در محیط سترون انجام شود.

فعالیت 2-1

1- خیر گلوکز مونوساکارید است وانحلال پذیری آن نسبت به ساکارز که نوعی دی ساکارید است بیش تر است .

2- در آب حل می شود اما به زمان یا حرارت نیاز دارد چون دارای ساختار پیچیده ای است.

3- در آب حل نمی شود. در اثر این ویژگی چربی ها می توانند در نقاط مختلف بدن وحتی در سلول ها جمع شوند و انرژی زیادی ذخیره کنند.

4- بله به تدریج منعقد می شود.

5- نامحلول هستند . پروتئین های محلول مثل آلبومین می توانند در سلول ها ذخیره شوند و به دلیل همین ویژگی در تشکیل ساختار نقشی ندارنداما پروتئینهای نامحلول نقش ذخیره ای ندارند و در ساختار بخش های مختلف بدن مثل پوست مو ناخن و... شرکت دارند. در واقع ساختار پروتئین ها تعیین کننده نقش آن ها در بدن است.

فعالیت 3-1

لکه هایی از ماده مورد نظر مثل چربی را روی دو قطعه پارچه از یک نوع ایجاد می کنیم . سپس هر یک را با یک نوع پودر که یکی فاقد آنزیم و دیگری دارای آنزیم است شست وشو می دهیم و نتیجه را بررسی می کنیم.

فعالیت 4-1

الف ) سطح ثابت سطح استقرار آنزیم هاست که می توان تعداد مشخصی مولکول آنزیم را در آن قرار داد وآن ها را از شسته شدن محیط که در حال عبور از روی سطح ثابت است حفظ کرد.

ب ) در روش اول میزان مصرف آنزیم بیش تر از روش دیگر است اما این روش ( روش اول ) ساده تر است

فعالیت 5-1

بر عهده دانش آموز

فعالیت 6-1

در این آزمایش برای جلوگیری از آلودگی محیط با میکروب های بیماریزا نکات ایمنی زیر رعایت شود

1- محیط کشت و ظروف مورد استفاده قبل از از استفاده شدن سترون شوند.

2- پس از کشت میکروب ها در ظرف را ببندید و آن ها را در محیط بسته قرار دهید.

3- پس از رشد میکروب ها برای تشخیص آن ها کنار شعله کار کنید و اگر آن ها را روی لام قرار می دهید چند بار لام را از داخل شعله عبور دهید تا میکروب ها کشته شوند.

4- پس از مطالعه برای سترون کردن لام ها و محیط های کشت ابتدا لام ها را در الکل قرار دهید و سپس همراه با محیط های مصرف شده در یک ظرف سوراخ دار داخل ظرف زود پز بگذارید به طوری که آب داخل زودپز تا زیر این ظرف بالا بیاید. سپس در زودپز را ببندید آن را نیم ساعت بجوشانید وپس از آن مواد را در چاه دست شویی بریزید. ظرف را مدت 24 ساعت از ماده  سفید کننده پر کنید و با مایع ظرفشویی بشوییدو تا حد امکان برای تهیه ی غذا از آن استفاده نکنید.

برای تهیه محیط کشت اگر آگار موجود نباشد می توان از یک گرم ژلاتین در 100 سی سی آب مقطر استفاده کرد ولی باید توجه داشت این محیط در دمای بالای 24 درجه ذوب می شود.

فعالیت 7-1

1- گوناگونی جانوران به دلیل گوناگونی در مولکول های زیستی بدن آن ها و به ویژه پروتئین ها و DNA ی بدن آن ها ست. تفاوت پروتئین ها نیز ناشی از نوع اسیدهای آمینه ترتیب و تعداد آن هاست.

2- با توجه به شکل می توان انواع پیوندها موجود بین عناصر موجود در این مولکول و تعدا دآن ها را مشخص کرد.

3- پلی اتیلن که در ساخت وسایل پلاستیکی استفاده می شود از مونومری بنام اتیلن ساخته می شود. PVC که در ساخت لوله های انتقال آب و فاضلاب به کار می رود از کلرید وینیل ساخته شده است . تفلون نیز پلی مری از تترا فلوئور اتیلن است که در ساختن ظرف نچسب به کار می رود.

4-

هیدرولیز	سنتز آب دهی
محصول آن مونومر است شکسته شدن پیوند مصرف آب انرژی زا	محصول آن پلی مر است ایجاد پیوند تولید آب انرژی خواه

5- چون همه ی آن ها در آب حل نمی شوند . ( آب گریزند ) امادر حلال های آلی محلول است.

6- الف ) محلی در مولکول آنزیم که پیش ماده به آن متصل می شود

ب ) هر آنزیم واکنش خاصی را به راه می اندازد چون پیش ماده ی خاصی است  که می تواند در جایگاه فعال آنزیم قرار گیرد .

7- پنجاه مولکول آب

اگرn مساوی تعداد امینو اسید تعداد مولکول آزاد شده وپیوند پپتیدی برابر n-1 خواهد بود

8- پایداری مولکول در حالتی که پیوند دوگانه ( یا سه گانه ) وجود دارد کم تر است . در نتیجه شکستن آن راحت تر است.

فعالیت های فصل دوم

فعالیت 1-2

با انجام این فعالیت دانش آموز می توانند مستقلا با میکروسکوپ کار کند

فعالیت 2-2

به طور عملی انجام شود

فعالت 3-2

1- بزرگنمایی میکروسکوپ به روش های مختلف تعیین می شود. در ساده ترین روش بزرگ نمایی برابر است با حاصل ضرب بزرگ نمایی عدسی شیئی در بزرگ نمایی عدسی چشمی بنابراین در میکروسکوپ مورد نظر حداقل وحداکثر بزرگ نمایی به ترتیب عبارتند از 400= 40× 10      و برابر 100= 10 × 10

2- برای محاسبه اندازه ی تصویر اندازه ی نمونه را در بزرگ نمایی مورد استفاده ضرب می کنیم بنابراین حداقل وحداکثر طول نمونه مورد نظر به ترتیب عبارتند از :

mm 200= 5/0 × 400      و mm  50= 5/0 × 100

برای تهیه مقیاس اندازه ی واقعی نمونه را بر اندازه ی تصویر تقسیم می کنیم:          5/0 تقسیم بر 20 مساوی یک چهلم

فعالیت 4-2

8- چون پیاز اندام زیر زمینی است وتحت تاثیر نور قرار نداشته است

11- کلروپلاست فراوان – برگ خزه اندام هوایی است ودر حضور نور فتوسنتز می کند.

14- به دلیل فراوانی کلروپلاست در برگ خزه

15- می توانیم خزه را برای مدتی در تاریکی رویش دهیم تا برگ ها سبزینه خود را از دست دهند وسفید شوند.

فعالیت 5-2

1- در هر دو تبدیل انرژی صورت می گیرد و ATP ساخته می شودتفاوت آن ها در این است که انرژی شیمیایی در کلروپلاست ذخیره ودر میتوکندری آزاد می شود.

2- تقسیم کردن فضای سلول به قسمت های مختلف و ساخت ذخیره و ترشح مولکول های زیستی

3- پانصد سلول 10000 تقسیم بر 20 مساوی 500  ( یک سانتی متر مساوی 10000 میکرومتر)

4- وجود کلروپلاست در عکس الف میتوکندری و دیواره ی سلولی در عکس ج نشان می دهد این عکس ها مربوط به لوبیا هستند که یوکاریوت است و عکس های ب و د به علت این که تنها دارای دیواره غشاء و ریبوزوم است و اندامک های دارای غشاء ندارد مربوط به باکتری است که پروکاریوت هستند. عکس ه به دلیل نداشتن هسته و شبکه ی آندوپلاسمی زبر می تواند مربوط به موش باشد

5-  نسبت سطح به حجم در حالت اول ( شعاع 10 ) برابر 3/0  و در حالت دوم 15/0 است

نتیجه اینکه با دو برابر شدن شعاع نسبت سطح به حجم سلول نصف می شود.

فعالیت 6-2

1- الف ) به علت پژمردگی غلظت در داخل سلول زیاد است فشار اسمزی آن بالاست و آب بر اساس اسمز به داخل سلول ها نفوذ می کند و موجب شادابی برگ ها می شود.

ب ) در محیط خارج افزایش غلظت ناشی از افزودن شکر موجب افزایش فشار اسمزی در خارج و خروج مایعات داخلی بر اساس اسمز می شود.

2- لایه ی چربی ای که از غدد چربی پوست به وجود آمده آن را نسبت به آب غیر قابل نفوذ می کند.

3- هر دو آب از دست می دهند چون غلظت و فشار اسمزی در خارج بیش تر از داخل سلول است اما سرعت خروج آب از گلبول قرمز بیش تر است چون سلول گیاهی روی غشای خود دارای دیواره و نیز در داخل سلول دارای واکوئل است . از طرفی گلبول قرمز کاملا چروکیده می شود در صورتی که شکل سلول گیاهی به علت وجود دیواره تغییر نمی کند و فقط شادابی و تردی خود را از دست می دهد.

فعالیت 7-2

1- ریبوزوم ها پروتئین ها را می سازند. فرضیه ای که می توان ارائه داد این است که ریبوزوم های سلول های بدن ما با ریبوزوم های سلول های باکتری تفاوت دارند . آنتی بیوتیک ها به دو روش با باکتری مبارزه می کنند. انواعی از آن ها از تشکیل دیواره ی سلولی باکتری جلوگیری می کنندو بعضی از آن ها بر ریبوزوم های باکتریایی و در نتیجه بر پروتئین سازی تاثیر منفی می گذارند. اگرچه ریبوزوم های باکتریایی و انسانی با هم متفاوت هستند اما مصرف دوز بالای آن ها بر ریبوزوم های سلول های انسانی نیز تاثیر منفی می گذارد.

2- چون میتوکندری ها انرژی تولید می کنند بنابراین در سلول هایی که فعالیت بیش تری دارند تعدادمیتوکندری ها نیز بیش تر است . تعداد میتوکندری ها متناسب با فعالیت متابولیک سلول است. سلول های ماهیچه ی قلبی سلول های لوله های کلیوی و کبد از مواردی هستند که تعدادمیتوکندری آن ها زیاد است.

3- عامل اساسی در به دست آوردن یک تصویر خوب از میکروسکوپ قدرت تفکیک است . قدرت تفکیک بیان کننده ی کوچکترین فاصله ی است که دو ذره از یکدیگر قابل تشخیص  اند . قدرت تفکیک این میکروسکوپ یک نانومتر است . یعنی با این میکروسکوپ  می توان ذراتی را که فاصله آن ها از یکدیگر تا یک نانومتر است به صورت دو ذره ی جدا از هم دیده می شوند.

4- خیر آرکی باکتر ها قادر به تحمل وضعیت نامساعد محیطی هستند. هالوفیل ها در حوضچه های نمک گیری زندگی می کنند. هم چنین گروه دیگر از آرکی باکترها ( ترمو اسیدوفیل ) دمای 80 درجه و pH دو را می توانند تحمل کنند.

باکتری کلستریدیوم بوتولینیوم بی هوازی است و می تواند در کنسروهای مواد غذایی در شرایط کاملا بی هوازی رشد کند و سم کشنده بوتولینم را تولید کند.

باکتری ها قدرت تولید مثل بالایی دارند و معمولا از طریق تقسیم دوتایی که نوعی تولید مثل غیر جنسی است تکثیر می شوندودر مدت کوتاهی از یک سلول باکتری انبوهی سلول تولید می شود.

5- شکل 1 : الف ) غشاء هسته                       ب ) ریبوزوم بر سطح شبکه ی آ>دوپلاسمی

    شکل 2 : الف ) پیلی     ب ) DNA   حلقوی           ج ) دیواره ی سلولی              د ) غشاء پلاسمایی

    شکل 3 : الف ) جسم گلژی             ب ) میتوکندری                  ج ) شبکه ی آندوپلاسمی زبر

    شکل 4 : الف ) شبکه ی سلولی سلول گیاهی                  ب ) غشاء هسته

فعالیت های فصل سوم   

فعالیت 1-3

در انجام این فعالیت می توان روپوست تحتانی برگ گیاهان مختلف مثل تره و کاهو را جدا وپس از رنگ آمیزی با لوگل سلول های اپیدرم و هسته های آن ها و سلول های روزنه و ویژگی های آن را مشاهده کرد.

فعالیت2-3

در این فعالیت پارانشیم مشاهده می شود که در گوجه فرنگی حاوی کروموپلاست فراوان است . می توان پارانشیم گیاهان دیگر مثل غده ی سیب زمینی و آمیلوپلاست های داخل آن را با لوگل مشاهده کرد.

فعالیت 3-3

ابتدا بافت های تهیه شده داخل الکل یا سایر محلول های تثبیت کننده قرار داده می شوند و پس از 24 ساعت برش گیری صورت می گیرد و نمونه ها به صورت ساده یا مضاعف رنگ آمیزی می شوند. در رنگ آمیزی ساده از یک نوع رنگ استفاده می شودمثلا فوشین دیواره ی بافت ها را قرمز می کندکه در این حالت تشخیص بافت ها بر اساس ضخامت دیواره وسایر مشخصات بافتی امکان پذیر است . بلودومتیلن به صورت محلول رقیق در مدت نیم تا یک دقیقه چوب چوب پنبه و کوتین را آبی رنگ می کند

در رنگ آمیزی مضاعف از دو رنگ بلودومتیلن و کارمن زاجی استفاده می کنیم ابتدا برش های تهیه شده را به مدت 15 دقیقه در آب ژاول قرار می دهیم وبه مدت 5 دقیقه داخل اسید استیک 5٪ می گذاریم تا آب ژاول خنثی شود . البته پس از هر مرحله آن ها را با آب مقطر شست وشو می دهیم . سپس به مدت چند ثانیه داخل بلودومتیلن رقیق می گذاریم ( حدود 30 ثانیه ) و پس از شست وشو به مدت 10 تا 15 دقیقه داخل کارمن زاجی می گذاریم . بعد از شست وشو با آب مقطر آن ها را مشاهده می کنیم می بینیم که بافت های سلولزی قرمز و بافت های چوبی و چوب پنبه ای سبز مایل به آبی می شوند.

فعالیت های فصل چهارم

فعالیت 1-4

1- پیچ وتاب خوردن لوله ی گوارش موجب افزایش سطح لوله و در نتیجه افزایش گوارش وجذب می شود. اگر این لوله مستقیم بود مسافتی که غذا طی می کرد کوتاه می شد و گوارش و جذب به خوبی انجام نمی گرفت .

2- الف ) پتیالین موجود در بزاق نشاسته را به مالتوز تبدیل می کند طعم مالتوز شیرین است

ب ) زبان کوچک هنگام بلع راه حفرات بینی را می بندد .

3- با از بین رفتن چین خوردگی های درون روده سطح جذب کاهش می یابد میزان جذب مواد غذایی کم می شود ودر نتیجه غذای کافی برای انجام فعالیت ها به بدن جانور نمی رسد و او از ذخایر بدن خود استفاده می کند و لاغر می شود.

4- در سه لوله ی آزمایش یک سانتی متر مکعب محلول نشاسته 5/0 درصد می ریزیم . پس از شستن دهان مقداری بزاق تهیه می کنیم و در لوله ی آزمایش دیگر می ریزیم . سپس با جویدن یک نوار لاستیکی مقداری بزاق تهیه نموده در لوله ی آزمایش پنجم می ریزیم . به یکی از لوله ها ی محتوی نشاسته یک سانتی متر مکعب بزاق قبل از جویدن و به دیگری یک سانتی متر مکعب بزاق پس از جویدن اضافه می کنیم. پس از هم زدن لوله ها  ده دقیقه صبر می کنیم . سپس به هر سه لوله یک قطره لوگل اضافه می کنیم . می بینیم رنگ محلول شاهد که فقط حاوی نشاسته بوده – بسته به نوع نشاسته – آبی تا قهوه ای می شود . رنگ ایجاد شده در لوله ی محتوی نشاسته و بزاق قبل از جویدن از لوله ی شاهد کم تر اما از لوله سوم بیش تر است و رنگ لوله ی سوم که حاوی بزاق بعد از جویدن است از بقیه لوله ها روشن تر است که نشانه ی هضم بیشتر نشاسته و در نتیجه وجود آنزیم بیش تر در بزاق پس از جویدن است.

5- کیسه ی گوارشی در جانورانی که ساختاری ساده و جثه ای کوچک دارند دیده می شود. تقریبا همه ی سلول ها ی بدن آن ها در ارتباط با کیسه گوارشی تنها گوارش جزئی و توزیع غذا را بین سلول ها انجام می دهد و ادامه گوارش در سلول ها انجام می شود و مواد باقی مانده از محل ورود خارج می شوند.

در حالی که در جانوران بزرگ جثه گوارش درون سلولی دیده نمی شود و بسیاری از سلول ها با لوله ی گوارش ارتباط ندارند بنابراین گوارش کامل مواد غذایی در لوله ی گوارش که بلنو پیچ خورده است صورت می گیرد و باقیمانده ی مواد از انتهای لوله ی گوارش خارج می شود چون امکان برگشت آن ها به مبدا وجود ندارد.

6- الف ) باید هم چنان که از ابتدا به انتهای بدن به پیش می رود از مواد گوارش نشده به مواد گوارش شده و در انتها به مواد دفعی برسد.

ب ) بله در حلقه ی سوم فقط قندها به مقدار کم تجزیه شده اند که مشابه دهان است. در حلقه ی پنجم قندها بعضی از چربی ها و تا حدی پروتئین ها تجزیه شده اند که مشابه معده است. در حلقه ی هفتم همه ی مواد آلی به واحدهای سازنده ی خود تجزیه شده اند که مشابه روده ی کوچک بوده و در حلقه ی نهم مواد غیر قابل گوارش و آب فراوان دیده می شود که مشابه ابتدای روده ی بزرگ است . در حلقه ی آخر مواد غیرقابل گوارش و آب به مقدار کم دیده می شود که مشابه روده ی بزرگ است و آب گیری در آن انجام شده است

موفق باشید زیست شناسی تربت حیدریه

http://biologytorbat.blogfa.com

برای دریافت دنباله پاسخ ها روی عبارت ادامه کلیک نمایید

ادامه نوشته